आज आपण बनविणार आहोत मक्याचे पीठ आणि पालक एकत्रित करून बनविले जाणारे पौष्टिक असे धपाटे. हा पदार्थ लहान मुलांना दुपारच्या सुट्टीत खाण्यासाठी डब्यात द्यायला किवा नाष्ट्यासाठी एकदम उत्तम आणि करायला अगदी सोप्पा!
मका आणि पालक, दोन्हीही आपल्या आहारात महत्वाचे स्थान मिळवणाऱ्या पोषक तत्त्वांनी परिपूर्ण घटक आहेत. मक्याच्या गोडसर चवीमुळे आणि पालकाच्या पोषणमूल्यामुळे बनवलेले धपाटे हे एक अनोखे, चविष्ट आणि आरोग्यदायी खाद्यपदार्थ आहेत. या धपाट्यांमध्ये मक्याचे पिठ आणि ताजे पालक एकत्रित करून तयार केले जाते, ज्यामुळे ते रुचकर तर असतातच, परंतु पौष्टिकताही वाढवतात. चला तर, जाणून घेऊया मक्याच्या आणि पालकाच्या या अनोख्या संगमाची रेसिपी, जी तुम्हाला आणि तुमच्या कुटुंबाला नक्कीच आवडेल.
रेसिपिकडे वळण्याआधी आपण मका आणि पालक याविषयी थोडा जाणून घेऊया!
मका (Maize): इतिहास आणि भारतातील वापर
मका, किंवा कॉर्न, हे एक असे धान्य आहे ज्याचा इतिहास अत्यंत प्राचीन आहे. मूळचा अमेरिकेतील असलेल्या या धान्याचा इतिहास सुमारे ९००० वर्षे जुना आहे. माया आणि अझ्टेक संस्कृतींमध्ये मकाचा अत्यंत महत्त्वाचा वापर केला जायचा. हे धान्य त्यांच्या आहाराचा मुख्य घटक होते आणि धार्मिक विधींमध्येही त्याचे विशेष स्थान होते.
१५ व्या शतकात युरोपीय संशोधकांच्या साहसांनंतर मका जगभर पसरू लागला. भारतात मकाचे आगमन पोर्तुगीजांच्या माध्यमातून झाले असे मानले जाते. पोर्तुगीजांनी १६ व्या शतकाच्या उत्तरार्धात मका भारतात आणला. हे धान्य भारतीय हवामानासाठी अत्यंत अनुकूल असल्यामुळे त्याची लागवड लवकरच लोकप्रिय झाली.
भारतामध्ये मकाचा वापर
भारतात मका विविध प्रकारे वापरला जातो. विविध खाद्यपदार्थांमध्ये मकाचा वापर केला जातो, जसे की मक्याचे पोहे, मक्याचे लाडू, मक्याचा चिवडा आणि मक्याच्या भाकऱ्या. ग्रामीण भागात मकाची भाकरी आणि मक्याच्या पीठाचा खूप मोठा वापर आहे. मका पौष्टिक असल्यामुळे त्याचा उपयोग अनेक आरोग्यवर्धक पदार्थांमध्येही केला जातो.
मका पोषणदृष्ट्या समृद्ध आहे आणि त्यात कार्बोहायड्रेट, प्रोटीन, फायबर, आणि जीवनसत्त्वे भरपूर प्रमाणात असतात. त्यामुळे मका आहारातील महत्त्वपूर्ण घटक ठरतो. तुम्ही मक्याचा कोणताही पदार्थ बनविताना त्याच्या पौष्टिकतेचा आणि इतिहासाचा विचार केल्यास ते अधिक रुचकर आणि माहितीपूर्ण ठरेल.
तर अशा या बहुगुणी मक्याविषयी आपण माहिती घेतलीय तर आता वळूया आपल्या दुसर्या पदार्थाकडे म्हणजे पालक!
पालक (Spinach): इतिहास आणि भारतातील वापर
पालकचा इतिहास इराणमध्ये (मूलतः प्राचीन पर्शिया) सुरुवात झाला आहे. प्राचीन काळात, इराणी लोकांनी पालकाची लागवड केली आणि तेथून त्याचा प्रसार मध्य आशिया आणि इतर भागांमध्ये झाला. ७ व्या शतकाच्या सुमारास पालक भारतात आला असे मानले जाते.
इस्लामी जगतातून पालकाच्या प्रवासाने, ७ व्या शतकाच्या उत्तरार्धात, भारतात प्रवेश केला. अरबी व्यापाऱ्यांनी आणि संशोधकांनी या पालेभाजीचा प्रसार भारतात केला. भारतीय हवामान पालकाच्या लागवडीसाठी अत्यंत अनुकूल असल्यामुळे त्याची लागवड लवकरच भारतातील विविध भागांमध्ये सुरू झाली.
भारतामध्ये पालकाचा वापर
भारतात पालकचा विविध प्रकारे वापर केला जातो. हे एक बहुपयोगी पालेभाजी आहे जे विविध प्रकारच्या खाद्यपदार्थांमध्ये वापरले जाते, जसे की पालक पनीर, पालक पराठा, पालकची भाजी, पालक सूप इत्यादी. ग्रामीण भागात तसेच शहरी भागातही पालकाची लोकप्रियता आहे.
पालक पोषणदृष्ट्या अत्यंत समृद्ध आहे. यात आयर्न, कॅल्शियम, व्हिटॅमिन ए, व्हिटॅमिन सी, आणि अँटीऑक्सिडंट्स भरपूर प्रमाणात असतात. त्यामुळे पालकाचा आहारात समावेश केल्याने अनेक आरोग्यवर्धक फायदे होतात.
मका आणि पालक याविषयी आपण जाणून घेतले तर आता आपण आपली रेसिपी बनवायला सुरुवात करूया ! त्यासाठी आपल्याला लागणारे साहित्य खालीलप्रमाणे आहे.
पदार्थ बनविण्यासाठी लागणारा वेळ: २० मिनिटे
साहित्य (2 व्यक्तीसाठी)- मका-पालक चे धपाटे
- 2 वाटी मक्याचे पीठ
- 2 वाटी पालक बारीक चिरलेला
- १ कांदा बारीक चिरलेला
- १ टमाटर बारीक चिरलेला
- कोथिंबीर बारीक चिरलेली
- २ छोटे चमचे दही
- १ छोटा चमचा लाल तिखट
- १/२ छोटा चमचा हळद
- १/२ छोटा चमचा आले -लसून पेस्ट
- तेल गरजेनुसार
- मीठ चवीनुसार
व्यक्तीसंख्येनुसार साहित्याचे प्रमाण वाढवावे
बनविण्याची विधी – मका-पालक चे धपाटे
सर्वप्रथम धुवून बारीक चीरलेल्या २ वाटी पालक ला मिक्सर मध्ये बारीक वाटून घ्यावे.
त्यानंतर वर दिल्याप्रमाणे २ वाटी मक्याच्या पिठात मिक्सर मध्ये बारीक केलेला पालक, बारीक चिरलेला कांदा,टोमाटो, कोथिंबीर, दही, तिखट, मीठ, हळद, आले -लसून पेस्ट हे सर्व साहित्य एकत्र करून घ्यावे.
मिश्रण चांगले एकजीव करावे. सर्व मिश्रणाचा चापातीसाठी कणिक भिजवतो तितका घट्टसर गोळा बांधून घ्यावा, गरज पडल्यास थोडे पाणी घालू शकता,
त्यानंतर पोळपाटावर एक स्वछ सुती कापड ठेवून त्यावर चापातीसारके धपाटे हातानी थापून घ्यावे. तव्यावर थोडे तेल सोडून गरम तव्यावर धपाटे चांगले खरपूस शेकून घ्यावे.
गरमागरम धपाटे दह्यासोबत खाल्लेत तर अजूनच स्वादिष्ट लागतील.
चला तर मग कधी करताय मका पालक चे स्वादिष्ट आणि पौष्टिक धपाटे….
आरोग्य आणि पोषण सूचना: या वेबसाइटवरील आरोग्य आणि पोषण माहिती सामान्य माहिती देण्यासाठी आहे. प्रत्येकाची पोषण गरज वेगवेगळी असू शकते. वैयक्तिक आहार सल्ल्यासाठी आपल्या आरोग्यतज्ञाचा सल्ला घ्या. आम्ही दिलेल्या माहितीची अचूकता सुनिश्चित करण्याचा प्रयत्न करतो, परंतु ही माहिती वैद्यकीय सल्ला नाही.