“अंधारातून प्रकाशाकडे नेणारा प्रवास सोपा नसतो. पण जिद्द, मेहनत आणि दृढ संकल्प असला, तर अशक्य वाटणारी स्वप्नंही पूर्ण होतात.”
ही ओळ जणू बिरदेव सिद्धप्पा डोणे यांच्या यशासाठीच लिहिलेली आहे. कोल्हापूर जिल्ह्यातील एका छोट्याशा गावात, मेंढपाळ कुटुंबात जन्मलेला हा तरुण आज UPSC परीक्षेत यशस्वी होऊन अधिकारी बनला आहे. ही केवळ वैयक्तिक यशोगाथा नाही, तर ती ग्रामीण भागातल्या लाखो विद्यार्थ्यांसाठी प्रेरणादायी ठरणारी आहे.
खडतर बालपणातून यशाकडे…
बिरदेव यांचं बालपण डोंगरदऱ्यांमध्ये मेंढ्या चारण्यात गेलं. घरात वीज नव्हती, अभ्यासासाठी सोय नव्हती. तरीसुद्धा, त्याने शिक्षण सोडलं नाही. गावातील शाळेच्या व्हरांड्यात अभ्यास, मेंढ्यांच्या कळपाबरोबर पुस्तकं घेतलेली पिशवी आणि रात्री कंदिलाच्या प्रकाशात स्वप्न पाहणं — हेच त्याचं आयुष्य होतं.
स्वप्न मोठं होतं – अधिकारी बनायचं!
घरात कोणतीही शैक्षणिक पार्श्वभूमी नसतानाही बिरदेव यांना सुरुवातीपासून अधिकारी होण्याचं स्वप्न होतं. शिक्षणाच्या जोरावर परिस्थिती बदलता येते, हे त्यांना उमगलं होतं. दोन वेळा अपयश आलं, पण हार मानली नाही. शेवटी तिसऱ्या प्रयत्नात UPSC परीक्षेत 551 वी रँक मिळवून त्याने स्वप्न सत्यात उतरवलं.
संघर्षाची आणि शिकवण देणारी वाटचाल
- बिरदेव यांचं शिक्षण कधी शाळेत, कधी रानात झालं.
- अभ्यासासाठी ना कोचिंग क्लासेस होते ना डिजिटल साधनं.
- तरीही स्वतःवर विश्वास ठेवून, तो प्रत्येक अडचणीला सामोरा गेला.
- त्यांनी दिल्ली आणि पुणे येथे जाऊन स्पर्धा परीक्षेची तयारी केली, काही काळ आर्थिक अडचणींमुळे गावात परतावं लागलं, पण प्रयत्न थांबले नाहीत.
“शिकून स्थैर्य मिळवणं हेच खरं स्वप्न होतं”
बिरदेव यांचं म्हणणं आहे की, “मेंढ्या राखणं जितकं कष्टाचं आहे, तितकंच शिक्षणाचं मूल्य अधिक आहे. मेंढपाळाचं जीवन हलाखीचं आहे. म्हणून मला वाटत होतं की शिक्षण हेच जीवन बदलण्याचं एकमेव साधन आहे.”
ग्रामीण विद्यार्थ्यांसाठी प्रेरणास्थान
बिरदेव डोणे यांचा प्रवास UPSC अधिकारी होण्यापुरता मर्यादित नाही, तर तो समाज परिवर्तनाची चळवळ आहे. ग्रामीण भागात शिक्षणासाठी संघर्ष करणाऱ्या मुलांना ते एक आदर्श उदाहरण आहेत. त्यांच्या कथेमधून हे शिकायला मिळतं की:
- परिस्थिती कितीही कठीण असली तरी ध्येय ठरवलं असेल, तर मार्ग सापडतो.
- साधनांची कमतरता यशाच्या आड येत नाही, जर तुमच्याकडे चिकाटी आणि आत्मविश्वास असेल.
- शिक्षणाच्या माध्यमातून तुम्ही स्वतःचं आयुष्य बदलू शकता आणि समाजालाही दिशा देऊ शकता.
शेवटी एवढंच…
बिरदेव डोणे यांची ही यशोगाथा सांगते की, “तुमचं मूळ कुठे आहे यापेक्षा, तुम्ही कुठे पोहोचू शकता यावर विश्वास ठेवा.” प्रत्येक ग्रामीण विद्यार्थ्याच्या मनात एक अधिकारी, संशोधक, डॉक्टर किंवा शिक्षणतज्ज्ञ दडलेला असतो. गरज आहे फक्त त्या स्वप्नावर विश्वास ठेवून, प्रयत्न सुरू ठेवण्याची.
लेखक सूचना:
हा लेख प्रेरणादायी हेतूने तयार केलेला असून त्यामध्ये वापरलेली माहिती सार्वजनिक माध्यमांवर आधारित आहे.