बदल हवा पण कुठल्या दिशेने? आजच्या काळात भारतातील शेती संकटात सापडली आहे. उत्पन्न वाढत नाही, मातीचा कस गमावला जातोय, आणि उत्पादन खर्च मात्र सातत्याने वाढतो आहे. यामध्ये शाश्वततेचा अभाव दिसून येतो. यावर उत्तर म्हणून अनेकजण पारंपरिक शेतीचा आग्रह धरतात — पण यामुळे खरोखरच सर्व प्रश्न सुटतील का? की ही फक्त एक भावनिक प्रतिक्रिया आहे? रासायनिक […]
भारत सरकारने हरित उर्जेचा प्रचार आणि वीज बचतीसाठी १३ फेब्रुवारी २०२४ रोजी सुरू केलेली प्रधानमंत्री सौरघऱ – मोफत वीज योजना (PM Surya Ghar: Muft Bijli Yojana) हे एक महत्त्वपूर्ण आणि सकारात्मक पाऊल आहे. या योजनेच्या माध्यमातून घराच्या छतावर सौरऊर्जा प्रणाली बसवून वीज खर्चात मोठी बचत होऊ शकते, तसेच पर्यावरण रक्षणातही मोठे योगदान दिले जाऊ शकते. […]
१४ एप्रिल हा दिवस आपण भारतरत्न डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर यांची जयंती म्हणून साजरा करतो. भारतीय राज्यघटनेचे शिल्पकार म्हणून प्रसिद्ध असलेले डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर हे केवळ एका समाजाचे नेते नव्हते, तर समाजसुधारक, अर्थतज्ज्ञ, कायदेतज्ज्ञ आणि दूरदृष्टीचे राष्ट्रनेते होते. त्यांनी शेती, ग्रामीण विकास आणि स्त्री सक्षमीकरण या क्षेत्रांत मोलाचे योगदान दिले. या लेखात आपण त्यांच्या या महत्त्वपूर्ण […]
आज ११ एप्रिल – थोर समाजसुधारक महात्मा ज्योतिराव गोविंदराव फुले यांची जयंती! त्यांचा जन्म ११ एप्रिल १८२७ रोजी झाला. या लेखाच्या माध्यमातून आपण त्यांच्या जन्मतिथीच्या निमित्ताने, महात्मा फुले यांच्या कृषी आणि शिक्षण क्षेत्रातील क्रांतिकारी कार्यावर विशेष लक्ष केंद्रित करत आहोत. महात्मा फुले हे समाजातील शोषित, वंचित, महिलां आणि शेतकऱ्यांच्या हक्कासाठी आयुष्यभर झगडणारे असामान्य विचारवंत, लेखक […]
महाराष्ट्र शासनाचा मुख्यमंत्री फेलोशिप कार्यक्रम हा राज्यातील तरुणांना सरकारी यंत्रणेत प्रत्यक्ष सहभागी होण्याची संधी देणारा एक अभिनव उपक्रम आहे. 2015 मध्ये तत्कालीन मुख्यमंत्री मा. देवेंद्र फडणवीस यांनी या कार्यक्रमाची सुरुवात केली होती. हा कार्यक्रम तरुण व्यावसायिकांचे उत्साह, नवविचार आणि तंत्रज्ञानज्ञान यांचा उपयोग प्रशासनात करण्यास मदत करतो. फेलोशिपच्या माध्यमातून तरुणांना शासकीय कार्यपद्धती, धोरणे आणि विकास प्रकल्प […]
साखर काढण्यासाठी वापरल्या जाणाऱ्या ऊसापासून तयार होणारा गूळ म्हणजे भारतात पारंपरिक गोडीचा एक शाश्वत स्रोत. पण पारंपरिक गुळाच्या तुलनेत गूळ पावडर (Jaggery Powder) आता अधिक मागणीमध्ये आहे कारण ती वापरण्यास सोपी, टिकाऊ आणि आरोग्यासाठी फायदेशीर असते. चला तर मग पाहूया गूळ पावडर तयार करण्याची प्रक्रिया आणि त्यामधील व्यवसाय संधी. गूळ पावडर म्हणजे काय? गूळ पावडर […]
प्रत्येक वर्षी ७ एप्रिल रोजी जागतिक आरोग्य दिन साजरा केला जातो. हा दिवस जागतिक आरोग्य संघटना (WHO) साजरा करते आणि प्रत्येक वर्षी वेगवेगळी संकल्पना ठरवून लोकांमध्ये आरोग्याविषयी जागरूकता निर्माण करण्याचा प्रयत्न केला जातो. २०२५ ची संकल्पना: “Healthy Beginnings, Hopeful Futures” म्हणजेच “सुदृढ सुरुवात, आशादायी भविष्य” ही आहे. या थीमचा मुख्य उद्देश नवजात बाळे आणि मातांचे […]
भारत हा कृषिप्रधान देश असून विविध हवामान आणि भौगोलिक परिस्थितींमुळे येथे विविध प्रकारच्या शेती पद्धती आढळतात. देशातील कृषी उत्पादन हे मुख्यतः दोन प्रमुख हंगामांवर अवलंबून असते—खरीप आणि रब्बी. भारतीय कृषी कॅलेंडर हा कृषी धोरणकर्ते, संशोधक, नवशिक्या शेतकरी आणि धोरण निर्मात्यांसाठी अत्यंत महत्त्वाचा असून तो शेतीच्या योग्य नियोजनासाठी मार्गदर्शक ठरतो. भारतातील विविध हवामान आणि त्याचा शेतीवर […]
कधी ऐकलंय का की काही माश्या जखमांमध्ये अंडी घालतात आणि त्यातून निघालेल्या अळ्या जिवंत मांस खातात? हे ऐकून थोडंसं विचित्र वाटेल, पण हे खरं आहे! या माश्यांना स्क्रूवर्म फ्लाय (Screwworm Fly) (Cochliomyia hominivorax) म्हणतात आणि त्या अनेक प्राण्यांसाठी, अगदी कधी कधी माणसांसाठीही, धोकादायक ठरू शकतात. ही समस्या अमेरिकेत कधी काळी मोठ्या प्रमाणावर होती, पण आता […]
फार्महाऊस (Farmhouse) साठी योग्य छप्पर निवडणे ही अत्यंत महत्त्वाची प्रक्रिया आहे. छप्पर केवळ संरक्षण देत नाही, तर त्याच्या रचनेनुसार घराचे तापमान, मजबुती आणि टिकाऊपणावरही परिणाम होतो. म्हणूनच छप्पराच्या वेगवेगळ्या प्रकारांची माहिती असणे आवश्यक आहे. फार्महाऊस साठी योग्य छप्पर निवडण्याचे महत्त्व फार्महाऊस साठी योग्य छप्पर निवडताना हवामान, वापराची गरज, आणि बांधकामाचा खर्च याचा विचार करावा लागतो. […]