महिला सक्षमीकरणाच्या दिशेने एक महत्त्वपूर्ण पाऊल म्हणून महाराष्ट्र सरकारने “मुख्यमंत्री माझी लाडकी बहीण योजना” (Chief Minister- Majhi Ladki Bahin Scheme) सुरू केली आहे. 21 ते 65 वयोगटातील पात्र महिलांना Rs.1,500 चा मासिक भत्ता मिळून राज्यातील महिलांना महत्त्वपूर्ण आर्थिक सहाय्य प्रदान करणे हे या अग्रगण्य योजनेचे उद्दिष्ट आहे. या योजनेत Rs. 46,000 कोटींचे प्रभावी वार्षिक अर्थसंकल्पीय वाटप आहे आणि जुलै 2024 पासून त्याची अंमलबजावणी केली जाणार आहे. हा उपक्रम महिलांच्या उत्थानासाठी आणि त्यांना आर्थिक स्वातंत्र्य मिळविण्यासाठी प्रोत्साहन देईल.
योजनेसाठी पात्र होण्यासाठी, संभाव्य लाभार्थ्यांनी आवश्यक निकष पूर्ण करणे आवश्यक आहे. 28 जून रोजीच्या शासन निर्णयामध्ये (GR) नमूद केल्याप्रमाणे, प्रत्येक महिलेचे तिच्या नावावर बँक खाते असणे आवश्यक आहे आणि तिच्याकडे महाराष्ट्राचे अधिवास असण्यासोबतच एक आधार कार्ड आणि रेशन कार्ड असणे आवश्यक आहे. शिवाय, सक्षम अधिकाऱ्याने जारी केलेले Rs. 2.5 लाख किंवा त्यापेक्षा कमी वार्षिक कौटुंबिक उत्पन्न दर्शविणारे उत्पन्न प्रमाणपत्र आवश्यक आहे. ३ जुलै चे सुधारित शासन निर्ययाप्रमाणे, पिवळे व केशरी रेशन कार्ड धारकांना उत्पन्नाच्या दाखला प्रमाणपत्रातून सूट देण्यात येत आहे.
अर्ज प्रक्रिया वापरकर्ता-अनुकूल आणि कार्यक्षम करण्यासाठी डिझाइन केली गेली आहे. महिला त्यांचे अर्ज ऑनलाइन आणि ऑफलाइन सबमिट करू शकतात. ग्रामीण भागात, पोर्टलवर ऑनलाइन फॉर्म स्वीकारणे, पडताळणे आणि अपलोड करणे यासाठी अंगणवाडी सेविका किंवा ग्रामसेवक जबाबदार असतील. दरम्यान, शहरी भागात हे काम अंगणवाडी सेविका आणि प्रभाग अधिकारी सांभाळणार आहेत.
आवश्यक कागदपत्रे
- ऑनलाईन अर्ज
- आधार कार्ड
- रेशन कार्ड
- महाराष्ट्र राज्याचे अधिवास प्रमाणपत्र / महाराष्ट्र राज्यातील जन्म दाखला, किंवा 15 वर्षांपूर्वीचे – (1) रेशनकार्ड (2) मतदार ओळखपत्र, (3), शाळा सोडल्याचे प्रमाणपत्र व (4) जन्म दाखला, या 4 पैकी कोणतेही ओळखपत्र/प्रमाणपत्र ग्राह्य धरण्यात येणार आहे.
- कुटुंब प्रमुखांचा उत्पन्नाचा दाखला (वार्शिक उत्पन्न रु.2.50 लाखापयंत असणे अनिवार्य). पिवळे व केशरी रेशन कार्ड धारकांना उत्पन्नाच्या दाखला प्रमाणपत्रातून सूट आहे.
- बँक खाते पासबुकच्या पहिल्या पानाची छायाप्रत
- पासपोर्ट आकाराचा फोटो.
- सदर योजनेच्या अटीचे पालन करण्याबाबतचे हमीपत्र.
अर्ज करण्याची प्रक्रिया
मुख्यमंत्री माझी लाडकी बहीण योजनेचे अर्ज पोर्टल /मोबाइल ॲपद्वारे/ सेतू सुविधा केंद्राव्दारे ऑनलाईन भरले जाऊ शकतात. त्यासाठी पुढील प्रक्रिया विहित केलेली आहे-
- पात्र महिला ऑनलाईन अर्ज करू शकतात
- ज्या महिला ऑनलाइन अर्ज करू शकत नाहीत, त्यांना ऑफलाइन सुविधा अंगणवाडी, बाल विकास प्रकल्प कार्यालय, ग्रामपंचायत, सेतू सुविधा केंद्रात उपलब्ध आहेत.
- अंगणवाडी, बाल विकास प्रकल्प कार्यालय, ग्रामपंचायत, सेतू सुविधा केंद्र येथे फॉर्म भरून सबमिट करणाऱ्या व्यक्तींची नियुक्ती करण्यात आली आहे. अर्जदाराला त्यांच्याकडून अर्ज यशस्वीरित्या सबमिट केल्याची पावती मिळेल.
- अर्ज प्रक्रिया विनामूल्य आहे
- अर्जदार महिलांनी अर्ज सादर करताना उपस्थित राहणे आवश्यक आहे जेणेकरून ई-केवायसीसाठी (e-KYC) आवश्यक असलेला त्यांचा फोटो काढता येईल.
अर्ज सादर केल्यानंतर
अर्ज प्राप्त झाल्यानंतर, पात्र अर्जदारांची तात्पुरती यादी पोर्टल /ॲपवर जाहीर केली जाईल, त्याची प्रत अंगणवाडी केंद्र/ ग्रामपंचायत/ वार्ड स्तरावरील सूचना फलकावर देखील लावण्यात येईल. जाहीर यादीवरील हरकत पोर्टल/ ॲपद्वारे /लेखी (ऑफलाईन) प्राप्त केल्या जातील. सदर हरकतीचे निराकरण करण्यासाठी संबंधित जिल्हा महिला व बाल विकास अधिकारी यांच्या अध्यक्षतेखाली “तक्रार निराकरण समिती” गठीत करण्यात येईल.
प्राप्त हरकतीचे निराकरण करण्यात येऊन, पात्र लाभार्थ्यांची अंतिम यादी तयार केली जाईल. सदर पात्र/ अपात्र लाभार्थ्यांची स्वतंत्र यादी अंगणवाडी केंद्र/ ग्रामपंचायत/वार्ड स्तरावर/ सेतू सुविधा केंद्र, तसेच पोर्टल/ /ॲपवर देखील जाहीर केली जाईल.
जिल्हा महिला आणि बाल विकास कार्यालय सर्व पात्र महिलांच्या आधार लिंक्ड बँक खात्यात (डायरेक्ट बेनिफिट्स ट्रान्सफर सक्षम खाते) योजनेचे पैसे जमा करतील.
अर्ज प्रक्रिया सुलभ करून आणि पूर्ण पडताळणी सुनिश्चित करून, मुख्यमंत्री माझी लाडकी बहीण योजना वेळेवर आणि प्रभावी आर्थिक सहाय्य प्रदान करण्याचे उद्दिष्ट ठेवते. अशा प्रकारे संपूर्ण महाराष्ट्रातील महिलांना त्यांच्या आकांक्षा पूर्ण करण्यासाठी आणि समाजात अर्थपूर्ण योगदान देण्यास सक्षम करते, आणि विशेषत ग्रामीण विकासाला मदत करते.
कृपया शासन निर्णय (जीआर) येथे पहा.
३ जुलै चे सुधारित शासन निर्यय येथे पहा.
