आपल्या दैनंदिन जीवनात प्लास्टिकचा वापर खूपच वाढला आहे. एकदाच वापरण्यात येणाऱ्या प्लास्टिक बाटल्या (Single-use plastic bottles) या प्लास्टिकच्या वस्तूंपैकी एक प्रमुख घटक आहेत. अशा बाटल्यांचा वापर करणे सोपे असले तरी, त्यांचे पुनर्वापर करणे आरोग्यासाठी आणि पर्यावरणासाठी धोकादायक ठरू शकते. या लेखात, आपण एकदाच वापरण्यात येणाऱ्या प्लास्टिक बाटल्यांच्या पुनर्वापराचे नुकसान, त्यांचे आरोग्य व पर्यावरणावर होणारे परिणाम, […]
सेंद्रिय शेती ही आधुनिक काळात वाढती लोकप्रियता मिळवणारी शेती पद्धती आहे. पर्यावरण पूरकता, आरोग्यवर्धक अन्न आणि शाश्वत विकास यासाठी सेंद्रिय शेतीचे महत्व वाढले आहे. परंतु, सेंद्रिय शेतीतही काही आव्हाने आहेत, ज्यांचा सामना करूनच शेतकऱ्यांना यश मिळवता येईल. या लेखात आपण सेंद्रिय शेतीतील आव्हाने, संधी, आणि या आव्हानांचा सामना कसा करावा हे जाणून घेऊ. सेंद्रिय शेतीतील […]
माती ही नैसर्गिक संसाधन असून ती खनिजे, सेंद्रिय पदार्थ, पाणी, वायू आणि जिवंत सजीव यांच्या मिश्रणाने बनलेली असते. मातीची रचना तिच्या खनिज कणांच्या आकारावर, त्यातील सेंद्रिय पदार्थाच्या प्रमाणावर, आणि पाण्याच्या धरून ठेवण्याच्या क्षमतेवर अवलंबून असते. मातीचे प्रकार समजून घेणे महत्त्वाचे आहे कारण त्यावरून पिकांची उत्पादकता आणि जमिनीचे आरोग्य ठरते. भारतातील मातीचे वर्गीकरण (Classification of Soil […]
महिला सक्षमीकरणाच्या दिशेने एक महत्त्वपूर्ण पाऊल म्हणून महाराष्ट्र सरकारने “मुख्यमंत्री माझी लाडकी बहीण योजना” (Chief Minister- Majhi Ladki Bahin Scheme) सुरू केली आहे. 21 ते 65 वयोगटातील पात्र महिलांना Rs.1,500 चा मासिक भत्ता मिळून राज्यातील महिलांना महत्त्वपूर्ण आर्थिक सहाय्य प्रदान करणे हे या अग्रगण्य योजनेचे उद्दिष्ट आहे. या योजनेत Rs. 46,000 कोटींचे प्रभावी वार्षिक अर्थसंकल्पीय […]
आहारातील निवडी त्यांना आकार देणाऱ्या संस्कृतीप्रमाणेच वैविध्यपूर्ण असतात. व्हेगन आणि व्हेजिटेरियन डाएट / आहार (Vegan and Vegetarian diets) हे वनस्पती-आधारित शाकाहारी आहार प्रकार आहेत. या आहारातील जीवनशैलींना त्यांचे संभाव्य आरोग्य फायदे, नैतिक विचार आणि पर्यावरणीय टिकाव यासाठी लोकप्रियता मिळाली आहे. चला मूळ, मुख्य फरक, सावधगिरी आणि व्हेगन आणि व्हेजिटेरियन आहारासंबंधी वारंवार विचारले जाणारे प्रश्न जाणून […]
आजच्या वेगवान जगात, जेथे काळजीपेक्षा सोयींना अधिक प्राधान्य दिले जाते, तेथे अन्न उत्पादनाची लेबले (Packaged Food Labels) वाचण्याचे महत्त्व दुर्लक्षित करणे सोपे आहे. तथापि, या पॅकेज्ड फूड लेबल्स मध्ये भरपूर माहिती आहे जी आपल्या आरोग्यावर लक्षणीय परिणाम करू शकते. पौष्टिक सामग्रीपासून ते घटक सूची आणि ऍलर्जीन माहितीपर्यंत, आपण वापरत असलेल्या पदार्थांमध्ये काय आहे हे समजून […]
फर्टिगेशन हे खते आणि सिंचन यांचे मिश्रण आहे. फर्टीगेशनने सिंचन प्रणाली द्वारे थेट पिकांना पोषक द्रव्ये पोहोचविण्याची कार्यक्षम आणि प्रभावी पद्धत देऊन आधुनिक शेतीमध्ये क्रांती घडवून आणली आहे. या नाविन्यपूर्ण तंत्राने भारतासह जगभरातील शेतकऱ्यांमध्ये लोकप्रियता मिळवली आहे, जिथे ते पीक उत्पादन वाढविण्यासाठी आणि खतांच्या नुकसानास मर्यादित करण्यासाठी एक महत्त्वाचे तंत्र म्हणून उदयास आले आहे. फर्टिगेशन […]
अलिकडच्या वर्षांत, ड्रोन तंत्रज्ञानाचा अवलंब केल्याने जगभरातील कृषी पद्धतींमध्ये क्रांती झाली आहे, ज्यामुळे शेतकऱ्यांना पीक व्यवस्थापन वाढवण्यासाठी, उत्पादन वाढवण्यासाठी आणि खर्च कमी करण्यासाठी नवीन साधने उपलब्ध झाली आहेत. भारतात, शेतीमध्ये ड्रोनचा वापर वेगाने होत आहे, पीक निरीक्षण, कीटक व्यवस्थापन आणि सिंचन यामधील विविध आव्हानांना तोंड देण्यासाठी शेतकऱ्यांना नाविन्यपूर्ण उपाय सादर करत आहेत. तथापि, ड्रोन ऑपरेशन्स […]
नवीन जमीन खरेदी करण्यापूर्वी, मोजनीपूर्वी आणि पिके, पशुसंवर्धन, कृषी-वनीकरण आणि इतर क्रियाकलापांचे प्रभावीपणे नियोजन करण्यासाठी शेतकरी आणि जमीनमालकांसाठी शेतजमिनीचे क्षेत्रफळ समजून घेणे महत्त्वाचे आहे. जमीन मोजण्याच्या पारंपारिक पद्धतींना मर्यादा आहेत, तर आधुनिक तंत्रज्ञान नाविन्यपूर्ण उपाय देते. या लेखात, शेतजमिनीच्या क्षेत्राचा अंदाज लावण्यासाठी गुगल मॅप्स (Google Maps) कसे वापरता येऊ शकते ते शोधू. डिजिटल मॅपिंग तंत्रज्ञानाच्या […]
नदीचे खोरे (River Basins) आणि पाणलोट क्षेत्रे (Watersheds) समजून घेणे आणि त्यांचे कार्यक्षम व्यवस्थापन आणि विकास हे कोणत्याही देशासाठी एकूण जल व्यवस्थापनाचे महत्त्वाचे घटक आहेत. शाश्वत जल व्यवस्थापन आणि पर्यावरण संवर्धनासाठी ही भौगोलिक वैशिष्ट्ये समजून घेणे महत्त्वाचे आहे. या लेखात महाराष्ट्र राज्यातील नद्यांचे खोरेआणि पाणलोट क्षेत्रांचे चर्चा करू या, तसेच नदीचे खोरे आणि पाणलोटांची भूमिका […]