शाश्वत शेती, ग्रामीण विकास आणि शाश्वत जीवनाविषयी अद्ययावत माहिती आणि बातम्या
शाश्वत शेती, ग्रामीण विकास आणि शाश्वत जीवनाविषयी अद्ययावत माहिती आणि बातम्या
कृषी आणि शेतकरी कल्याण मंत्रालय (The Ministry of Agriculture and Farmers’ Welfare (MoA&FW)) ही भारतातील कृषी क्षेत्राच्या विकासाची आणि नियमनाची देखरेख करण्याचे काम सोपवलेली एक प्रमुख सरकारी संस्था आहे. शाश्वत कृषी विकासाला चालना देण्यासाठी आणि शेतकऱ्यांच्या कल्याणासाठी स्थापन करण्यात आलेले हे मंत्रालय देशभरात अन्न सुरक्षा आणि ग्रामीण समृद्धी सुनिश्चित करण्यात महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावते. इतिहास: कृषी […]
भारतीय शेतीच्या विशाल आणि वैविध्यपूर्ण क्षेत्रात, शेतकरी उत्पादक संस्था (Farmer Producer Organizations or FPOs) सामूहिक सबलीकरण आणि शाश्वत विकासासाठी उभ्या आहेत. हे तळागाळातील समूह लहान आणि सीमांत शेतकऱ्यांना एकत्र आणतात आणि त्यांना संसाधने एकत्र करण्यास, बाजारपेठेतील प्रवेश वाढविण्यास आणि आव्हानांना एकत्रितपणे सामोरे जाण्यास सक्षम करतात. समृद्ध इतिहास आणि विविध मॉडेल्ससह, FPOs संपूर्ण भारतातील ग्रामीण परिवर्तन […]
भारताच्या कृषी विपणन पायाभूत सुविधांच्या केंद्रस्थानी कृषी उत्पन्न बाजार समिती (एपीएमसी /APMC) प्रणाली आहे. हे नियंत्रित मार्केट यार्डचे नेटवर्क आहे जे कृषी उत्पादनांची विक्री आणि खरेदी सुलभ करते. एपीएमसी कृषी उत्पादन विपणन (Agricultural Produce Marketing (APLM) Acts) कायद्याच्या व्यापक चौकटीत अंतर्भूत आहे. एपीएमसी, शेतकरी आणि ग्राहक यांच्यातील एक महत्त्वपूर्ण मध्यस्थ म्हणून काम करते, देशभरातील कृषी […]
भारताच्या जटिल कृषी क्षेत्रामध्ये, किमान आधारभूत किंमत (Minimum Support Price or MSP) लाखो शेतकऱ्यांसाठी आशा आणि स्थिरतेचा किरण आहे. एमएसपी (MSP) हा भारताच्या कृषी धोरणाचा पाया आहे, ज्याने शेतकऱ्यांना बाजारातील अस्थिरतेपासून सुरक्षिततेचे जाळे प्रदान केले आहे आणि देशासाठी अन्न सुरक्षा सुनिश्चित केली आहे. भारतातील किमान आधारभूत किंमत (एमएसपी) चा इतिहास: एमएसपी ची मुळे 1960 च्या […]
परागणाच्या (Pollination) गुंतागुंतीच्या जगात, जेथे मधमाश्या महत्त्वाची भूमिका बजावतात, तेथे वनस्पतींचा एक समूह आहे ज्यांच्याकडे स्व-परागीकरणाची उल्लेखनीय क्षमता आहे. स्वतःच्या फुलांचे बीजारोपण करण्याच्या क्षमतेने सुसज्ज असलेल्या या वनस्पती शेतीमध्ये महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावतात. भारतीय शेतीमध्ये, स्व-परागण करणारे पिके पसंतीची पिके म्हणून उदयास आली आहेत. चला, भारतीय संदर्भात त्यांचे प्रकार, फायदे, तोटे आणि विविध प्रकार शोधून, स्व-परागण […]
शेतीतील प्लॅस्टिक प्रदूषण (Plastic Pollution in Agriculture) ही एक गंभीर पर्यावरणीय चिंतेची बाब आहे, ज्याचा जमिनीच्या आरोग्यावर, पाण्याची गुणवत्ता आणि शेतातील परिसंस्थेवर व्यापक परिणाम होतो. जर्नल सायन्समध्ये प्रकाशित झालेल्या अभ्यासानुसार, जगभरात अंदाजे 6.3 अब्ज मेट्रिक टन प्लास्टिक कचरा निर्माण झाला आहे, ज्यापैकी फक्त 9% पुनर्वापर केला गेला आहे. जगभरातील विविध शेती पद्धतींमध्ये प्लॅस्टिकचा वापर प्रचलित […]
विशिष्ट हवामान परिस्थिती आणि मातीची वैशिष्ट्ये असलेले प्रदेश रेखाटून कृषी पद्धती आणि उत्पादकता घडवण्यात कृषी हवामान क्षेत्र (Agroclimatic zones) महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावतात. वैविध्यपूर्ण लँडस्केप (diverse landscapes) आणि हवामान असलेल्या भारतात, कृषी धोरणे अनुकूल करण्यासाठी आणि शाश्वत अन्न उत्पादन सुनिश्चित करण्यासाठी कृषी हवामान क्षेत्र समजून घेणे आवश्यक आहे. हा लेख कृषी हवामान क्षेत्रांची संकल्पना, त्यांचे भारतातील […]
पर्यावरणावर होणारा परिणाम कमी करण्यासाठी शेतकरी शाश्वत पद्धतींचा वापर करत आहेत. सोलर वॉटर पंप (solar water pump) अक्षय ऊर्जेवर चालतात आणि सिंचनासाठी किफायतशीर उपाय देतात. हा लेख सोलर वॉटर पंपचे कार्य, फायदे, खरेदी करण्यापूर्वी घ्यावयाची खबरदारी आणि खर्च याबद्दल सविस्तर माहिती देतो. या पर्यावरणपूरक तंत्रज्ञानाचा अवलंब करण्याबाबत माहितीपूर्ण निर्णय घेण्यासाठी शेतकऱ्यांना सक्षम करणे हा लेखाचा […]
कधी विचार केला आहे की काही पिके का भरभराट करतात तर इतर संघर्ष का करतात? हे सर्व त्यांना मातीतून मिळणाऱ्या पोषक तत्वांवर अवलंबून असते. या लेखात, आम्ही वनस्पती पोषणाच्या (plant nutrients) आकर्षक जगाची चर्चा करू आणि हे पोषक तत्व समजून घेतल्याने भारतीय शेतकऱ्यांना निरोगी पिके घेण्यास आणि विद्यार्थ्यांना कृषी अभ्यासात शिकण्यास कशी मदत होऊ शकते […]
तुम्हाला सेंद्रिय शेतीमध्ये रस आहे का? सेंद्रिय शेती हा हानिकारक रसायने किंवा कृत्रिम खतांचा वापर न करता पिके वाढवण्याचा आणि प्राण्यांचे संगोपन करण्याचा पर्यावरणपूरक मार्ग आहे. तुम्ही नुकतेच सुरुवात करत असाल किंवा अनुभवी शेतकरी असाल, हा लेख तुम्हाला तुमच्या सेंद्रिय शेतीचा प्रवास सुरू करण्यात मदत करण्यासाठी मार्गदर्शन करेल. तर, चला सुरुवात करूया. 1. मूलभूत गोष्टी […]
