शेतीशी संबंधित शिक्षण आणि करिअरसाठी केवळ पदवीपर्यंत मर्यादित राहून चालत नाही, तर पुढील शिक्षणही महत्त्वाचे असते. अनेक तरुण कृषी, अन्न तंत्रज्ञान (Food Technology), व डेअरी तंत्रज्ञान (Dairy Technology) या क्षेत्रात पदव्युत्तर (Postgraduate – PG) शिक्षण घेण्यासाठी इच्छुक असतात. यासाठी GATE ही महत्त्वाची परीक्षा ठरते. या लेखात आपण पाहूया: GATE परीक्षा म्हणजे काय? GATE म्हणजे “Graduate […]
शेती करताना कीड आणि रोगांमुळे होणारे नुकसान ही एक मोठी समस्या असते. यावर उपाय म्हणून शेतकरी वेगवेगळ्या प्रकारची कीटकनाशके आणि कीटकनियंत्रक (Insecticides / Pesticides) वापरत असतात. पण नेमकं कोणतं कीटकनाशक कोणत्या प्रकारचं असतं, ते कसं काम करतं, आणि कोणत्या पिकासाठी उपयुक्त आहे , ही माहिती अनेकदा स्पष्ट नसते. या लेखात आपण कीटकनाशकांचे मुख्य दोन प्रकार […]
“Income Tax”, “ITR”, “ITR Filing”, “ITR Filing Deadline” – जुलै महिना आला की हे शब्द गुगल वर सर्वाधिक शोधले जातात. मात्र या गदारोळात एक अतिशय महत्त्वाचा आणि ग्रामीण भारताशी थेट संबंधित विषय दुर्लक्षित राहतो, तो म्हणजे शेती उत्पन्न आणि त्याचं आयकर विवरणात स्थान (Agricultural Income and Income Tax). अनेकांना वाटतं की, शेती उत्पन्न करमुक्त (Tax-Free) […]
भारतातील अग्रगण्य IT सेवा कंपनी TCS (Tata Consultancy Services) ने अलीकडे 12,000 कर्मचाऱ्यांना कामावरून कमी करण्याची घोषणा केली. ही घटना देशाच्या एकूण रोजगार प्रणालीसाठी एक मोठा इशारा ठरते. नोकऱ्यांची ही अस्थिरता आपल्याला ग्रामीण भागात रोजगार निर्माण करण्याच्या नव्या संधी शोधण्याची गरज दाखवते. विशेषतः कृषी (Agriculture), अन्न प्रक्रिया (Food Processing), ग्रामोद्योग (Rural Enterprises), आणि कृषी-तंत्रज्ञान (AgriTech) […]
आज आरोग्य आणि पोषण या विषयांमध्ये लोकांचा रस झपाट्याने वाढत आहे. या प्रवाहात “व्हे प्रोटीन”/ (Whey Protein) हा शब्द अनेकदा ऐकायला मिळतो , पण आपल्यापैकी अनेकांना अजूनही व्हे प्रोटीन म्हणजे नेमकं काय, ते कशासाठी वापरलं जातं, आणि ते कसं वापरावं, याची नीट माहिती नाही. या लेखात आपण व्हे प्रोटीनची म्हणजे काय, उपयोग, फायदे, आणि बाजारातील […]
आपण भारतात कुठेही गेलो, तरी बहुतांश ठिकाणी विहिरींचा आकार गोलसरच आढळतो. मग ती पारंपरिक विहीर असो, बोअरवेल असो, किंवा गावातील जुन्या विहिरी – सर्वच ठिकाणी एक सामान्य गोष्ट दिसते, ती म्हणजे विहिरीचा गोलाकार आकार. हे जाणीवपूर्वक होतं का? का विहिरी कधीच चौकोनी किंवा आयताकृती बांधल्या जात नाहीत? या प्रश्नाचं उत्तर विज्ञान, स्थापत्यशास्त्र आणि व्यवहारिक अनुभव […]
आजच्या काळात भारतात अनेक जुनी वाहने रस्त्यावर धावत आहेत जी प्रदूषण वाढवतात आणि भीतीदायक बनतात. अशा पार्श्वभूमीवर भारत सरकारने मार्च २०२१ मध्ये वाहने स्क्रॅप करण्यासाठी Vehicle Scrappage Policy 2021 जाहीर केली. या धोरणानुसार ग्राहकांना जुने वाहन स्क्रॅप केल्यावर नवीन वाहन खरेदीवर राष्ट्रीय व राज्य पातळीवर प्रोत्साहने दिली जातात महत्त्वाच्या तारीखा – धोरणाची अंमलबजावणी वेळापत्रक वाहन […]
शेतीमध्ये चांगले उत्पादन मिळवण्यासाठी जमिनीची सुपीकता टिकवणे आणि पिकांना आवश्यक पोषणद्रव्ये योग्य प्रमाणात पुरवणे अत्यंत महत्त्वाचे आहे. यासाठी खतांचा वापर अपरिहार्य ठरतो. पण खतांचे प्रकार समजून घेणे आणि योग्य निवड करणे हे शाश्वत आणि लाभदायक शेतीसाठी अत्यंत गरजेचे आहे. या लेखात आपण खतांचे चार मुख्य प्रकार आणि त्यांचे फायदे-तोटे सविस्तरपणे पाहणार आहोत, तसेच द्रव आणि […]
“No R, No Fish” – ही इंग्रजीतील एक जुनी म्हण, जी वरवर पाहता फारशी लक्ष वेधून घेत नाही. पण जरा खोलात गेलं की लक्षात येतं, की ही चार शब्दांची म्हण मानवाच्या आहारसुरक्षेपासून ते पर्यावरणसंवर्धनापर्यंत अनेक गोष्टी सांगून जाते. या म्हणीचा अर्थ असा की – ज्या महिन्यांच्या इंग्रजी नावात ‘R’ नाही (उदा. May, June, July, August) […]
तुम्ही कल्पना करू शकता का, एक अशी गुहा जी पृथ्वीवरील सर्व महत्त्वाच्या पिकांच्या बियाण्यांचं कोट्यवधी नमुन्यांसह संरक्षण करते? ती देखील उत्तर ध्रुवाच्या जवळ, बर्फाच्छादित पर्वतात! स्वाल्बार्ड जागतिक बिया भंडार (Svalbard Global Seed Vault) म्हणजे असाच एक अद्भुत जागतिक खजिना — जो आपली अन्नसुरक्षा भविष्यासाठी सुरक्षित ठेवतो. या लेखात आपण जाणून घेणार आहोत: स्वाल्बार्ड जागतिक बिया […]